Na pograniczu Pałuk i Kujaw, na prawym brzegu Noteci, w otoczeniu łąk i lasów, znajduje się wioska Lubostroń z klasycystycznym zespołem pałacowo-parkowym. Istnienie tego pięknego miejsca zawdzięczamy Fryderykowi Skórzewskiemu, który postanowił w tym miejscu „lubym” i „stronnym” wybudować siedzibę godną swego rodu :)
Pałac został wzniesiony w latach 1795-1800 według projektu słynnego warszawskiego architekta Stanisława Zawadzkiego, który przy budowie częściowo wzorował się na warszawskiej Królikarni oraz na słynnej budowli „Villa Rotonda” w Vicenzy, projektu włoskiego architekta renesansowego Andrea Palladio. Jest to klasycystyczna budowla reprezentacyjna na rzucie kwadratu z rotundą pośrodku, którą wieńczy pokryta miedzianą blachą kopuła oparta na wysokim tamburze. Na jej szczycie stoi brązowy posąg z końca XIX wieku, przedstawiający Atlasa dźwigającego glob ziemski, którego autorem jest Władysław Marcinkowski. Pałac poprzedzony jest wysokimi schodami oraz portykiem składającym się z 8 kolumn, podtrzymujących fronton z herbami właścicieli oraz sentencją „SIBI AMICITIAE ET POSTERIS MDCCC" („Sobie przyjaciołom i potomnym 1800”). Na frontonach pozostałych portyków umieszczone są: „Chronos niszczący czas”, „Orzeł i Pogoń” oraz „Pszczoły” - symbol poparcia rodziny dla Napoleona ;)
A taki oto "osobnik" wita nas przy drzwiach ;)
Wnętrza pałacu wykańczane w latach 1800-1806 posiadają bogaty wystrój, z dobrze zachowanymi sztukateriami i dekoracjami malarskimi oraz intarsjowanymi posadzkami. Nad głównym wejściem do sali rotundowej znajduje się sentencja „Hic secura quies et necesia fallare vitta” („Tu bezpiecznie przed niebezpieczeństwami życia”). Jej wnętrze zdobią marmoryzowane kolumny oraz sztukaterie Michała Ceptowskiego m.in.: fryz z antycznym pochodem ofiarnym oraz 4 płaskorzeźby przedstawiające sceny historyczne związane z regionem tj.: „Bitwę pod Płowcami”, „Królową Jadwigę przyjmującą Krzyżaków w Inowrocławiu”, „Bitwę pod Koronowem” oraz „Zatwierdzanie planów budowy Kanału Noteckiego przez Fryderyka Wielkiego”.
Przesympatyczny Pan oprowadzający po pałacu podzielił się ze mną pewną ciekawostką dotyczącą ostatniej z wymienionych płaskorzeźb, a mianowicie istnieje obraz z 1796 roku, na który malarz Christian Bernhard Rode przedstawił "Fryderyka II Wielkiego oglądającego plan Kanału Bydgoskiego" - widzicie podobieństwo? ;)
Pozostałe pomieszczenia, m.in.: gabinet i kolistą bibliotekę, zdobią polichromie wykonane przez Antoniego i Franciszka Smuglewiczów. Uwagę przyciągają również mosiężny żyrandol, piece kaflowe oraz charakterystyczne piwnice, w których dawniej przechowywano wino.
W piwnicach można też przejść się krótkim odcinkiem podziemnego tunelu, który dawniej prowadził do znajdującej się obok pałacu klasycystycznej oficyny z końca XVIII wieku, nazywanej „Starym Pałacem”, również projektu Stanisława Zawadzkiego. Zdobią ją 4 pary kolumn, na których opiera się balkon oraz ryzalit podtrzymujący trójkątny fronton z herbem Skórzewskich. Mieściły się w niej głównie pokoje gościnne. Poza nimi oficyna posiadała bibliotekę pałacową i gabinet numizmatyczny. Gromadzono w niej również dzieła sztuki i pamiątki rodowe.
Zabudowania pałacowe otacza rozległy park połączony licznymi alejami z otaczającym go krajobrazem, składającym się z nadnoteckich łąk, pól i terenów leśnych. Został on zaprojektowany w 1800 roku przez uznanego niemieckiego architekta zieleni Oskara Teicherta. W parku rozplanowano liczne polany obramowane wysokimi drzewami, malowniczy staw otoczony wierzbami oraz akwen połączony z płynącą tu Notecią, a jedną z parkowych alej obsadzoną lipami można dojść do urokliwego wzgórza widokowego. W południowej części parku można podziwiać zespoły różaneczników. Na terenie założenia mieści się również dom ogrodnika, drewniana chata myśliwska oraz odnowiony budynek oranżerii z końca XIX wieku, a także ruiny groty, w której dawniej umieszczona była figura Matki Boskiej.
Skórzewscy byli silnie związani z Polską i w swojej siedzibie gościli wielu patriotów oddanych sprawom narodowym oraz ludzi nauki, m.in.: Adama Mickiewicza, Ignacego Mościckiego, Emilię Sczaniecką, Stefana Garczyńskiego czy Wincentego Pola. Posiadłość była również azylem dla uczestników zakończonego niepowodzeniem Powstania Listopadowego.
Pałac w Lubostroniu jest dziś nazywany perłą architektury klasycystycznej i stanowi jeden z najlepiej zachowanych obiektów rezydencjonalnych w regionie. W odnowionych budynkach wozowni i stajni mieści się restauracja, a w pałacu i w oficynie można przenocować - oczywiście za odpowiednią opłatą ;) W parku można swobodnie spacerować lub skorzystać z przejażdżki powozem. Organizowane są tu również liczne koncerty i wystawy, a także konkurs pojazdów konnych.
Bibliografia:
Anders P., Pałuki, Wydawnictwo WBP, Poznań 1997
Bykowski W., Bykowski W., Kujawsko-pomorskie dla każdego : przewodnik turystyczny po najciekawszych miejscach województwa, Apeiron, Bydgoszcz 2011
Kaczyńska I., Kaczyński T., Dwumiasto Bydgoszcz-Toruń, HACHETTE, Warszawa 2007
Kaja R., Przewodnik po zespołach pałacowych i dworskich. Walory przyrodniczo-architektoniczne, DUO-PRESS, Bydgoszcz 2002
Krysiak A., Inowrocław i Kujawy: przewodnik, "Pozkal", Inowrocław 1999
http://www.palac-lubostron.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz